„Żywy Różaniec” jest wspólnotą osób, które w duchu odpowiedzialności za Kościół i świat i w wielkiej prostocie otaczają modlitewną opieką tych, którzy najbardziej jej potrzebują i są wskazani zwłaszcza w Papieskich Intencjach Apostolstwa Modlitwy. Modlitwa różańcowa, powszechnie znana i wielokrotnie polecana przez papieży, zyskała popularność dzięki wspólnotowej formie modlitwy, zainicjowanej przez sługę Bożą Paulinę Jaricot w Lyonie w 1826 r. Założone przez nią Stowarzyszenie Żywego Różańca zatwierdził papież Grzegorz XVI konstytucją Benedicentes Domino w 1832 r. W Polsce praktyka Żywego Różańca stała się znana już pod koniec XIX wieku. Niniejszy statut ma służyć osobom zjednoczonym we wspólnym odmawianiu różańca, by odkrywając głębię tej modlitwy i sięgając do korzeni tej właśnie formy jej praktykowania, zyskiwali, za zachętą św. Jana Pawła II, „sposobność duchową i pedagogiczną do osobistej kontemplacji, formacji Ludu Bożego i nowej ewangelizacji” (RVM 3). Stowarzyszenie to nosi nazwę „Różańca”, gdyż jego członkowie, podzieleni na grupy po dwadzieścia osób, odmawiają go codziennie, każdy jedną dziesiątkę, a także dlatego, że każda grupa składa się z tylu osób, ile jest tajemnic w różańcu. Stowarzyszenie nazywa się „Żywym”, gdyż liczba osób, które się nań składają, niejako wprawia je w działanie poprzez ciągłe recytowanie modlitw, które czerpią swą skuteczność z rozważania tajemnic Jezusa i Maryi, czy to w celu nawrócenia grzeszników, czy doskonalenia sprawiedliwych. Zwie się je „Żywym”, gdyż ci, którzy go tworzą, są zastępowani przez kolejnych, gdy ci umierają, bądź gdy zeń odchodzą.
§ 1. POSTANOWIENIA OGÓLNE
- Żywy Różaniec jest prywatnym stowarzyszeniem wiernych o charakterze modlitewnym i formacyjnym, działającym na terenie całej Polski.
- W swojej działalności Żywy Różaniec kieruje się postanowieniami Kodeksu Prawa Kanonicznego, szczególnie tymi, które dotyczą prywatnych stowarzyszeń wiernych (kan. 321-326), oraz uchwałami Konferencji Episkopatu Polski w sprawach jego dotyczących.
- W poszczególnych diecezjach niniejszy Statut Żywego Różańca obowiązuje po wprowadzeniu go dekretem Biskupa Diecezjalnego. Biskup Diecezjalny, przyjmując ten Statut, może uwzględnić w jego realizacji praktyki już istniejące na terenie jego diecezji.
§ 2. ISTOTA I DUCHOWOŚĆ
- Żywy Różaniec jest wspólnotą osób, z których każda zobowiązuje się do codziennego rozważania jednej tajemnicy różańcowej. Liczba osób we wspólnocie podstawowej odpowiada liczbie tajemnic różańca świętego.
- Zgodnie z pragnieniem założycielki Żywego Różańca, sługi Bożej Pauliny Jaricot, która chciała „uczynić różaniec modlitwą wszystkich” i „poprzez różaniec odnowić wiarę”, Żywy Różaniec podkreśla wspólnotowy charakter rozważania tajemnic różańcowych. Choć każdy z członków Żywego Różańca modli się tajemnicą, która jemu przypadła, w miejscu i czasie przez siebie wybranym, to jednak istotną dla Żywego Różańca jest więź modlitewna, rozumiana jako świadomość wspólnej modlitwy w podjętych intencjach.
- Dla podkreślenia wspólnoty modlitwy członkowie Żywego Różańca, tam gdzie jest to możliwe, przynajmniej raz w miesiącu zbierają się na wspólną modlitwę.
- Zaleca się tworzenie ścisłych więzów między członkami Żywego Różańca, tak aby uwypuklić wspólnotowy charakter Kościoła.
- W łączności z całym Kościołem Żywy Różaniec podejmuje jako główną intencję swoich modlitw intencje polecane przez papieża dla Apostolstwa Modlitwy, czyli Papieską Intencję Ogólną i Papieską Intencję Misyjną, oraz chętnie przyjmuje specjalne intencje polecane przez biskupa miejsca.
- Mając na uwadze to, co zostało powiedziane w ust. 1-3, zgodnie z zamysłem założycielki sługi Bożej Pauliny Jaricot program duchowy Żywego Różańca obejmuje:
- wypraszanie miłosierdzia Bożego przez wstawiennictwo Maryi, Matki Bożej;
- troskę o wzrost wiary w duszach ludzkich;
- krzewienie modlitwy różańcowej;
- wspieranie misyjnej działalności Kościoła;
- troskę o wierność nauczaniu Kościoła – za wzorem św. Dominika.
§ 3. STRUKTURA
- Stowarzyszenie Żywego Różańca podlega Konferencji Episkopatu Polski, która zatwierdza jego Statut i wybiera Moderatora Krajowego spośród trzech kandydatów, których przedstawia Konferencja Moderatorów Diecezjalnych.
- Konferencję Moderatorów Diecezjalnych tworzą wszyscy moderatorzy diecezjalni oraz członkowie Zarządu.
- Konferencja Moderatorów Diecezjalnych w głosowaniu zwyczajnym wyłania Zarząd Stowarzyszenia, w skład którego wchodzi: pięciu moderatorów diecezjalnych oraz przedstawiciel Papieskich Dzieł Misyjnych i przedstawiciel redakcji czasopisma formacyjnego, jakim dla Żywego Różańca jest miesięcznik „Różaniec”.
- Przewodniczącym Zarządu Stowarzyszenia i Konferencji Moderatorów Diecezjalnych jest Moderator Krajowy.
- Siedzibą Stowarzyszenia Żywego Różańca i Zarządu jest Dom Wydawnictwa Sióstr Loretanek w Warszawie, ul. L. Żeligowskiego 16/20.
- Na terenie diecezji Żywy Różaniec podlega biskupowi miejsca, który mianuje moderatora diecezjalnego oraz określa sposób współpracy między wspólnotami Żywego Różańca.
- W parafii grupy Żywego Różańca podlegają władzy proboszcza, który sprawuje ją osobiście lub przez wyznaczonego kapłana, zwanego moderatorem parafialnym.
- Wspólnoty Żywego Różańca powstałe przy szkołach, wspólnotach zakonnych oraz innych ośrodkach pozostają w łączności z proboszczem parafii, na terenie której powstały.
- Podstawową jednostką Żywego Różańca jest wspólnota dwudziestu osób zwana „kołem” lub „różą”. Na czele róży (koła) stoi zelator/zelatorka wyłaniany/wyłaniana według miejscowej tradycji.
- Wszyscy zelatorzy w parafii tworzą Parafialną Radę Żywego Różańca.
- Członkowie Żywego Różańca posługują się Ceremoniałem Żywego Różańca, zatwierdzonym przez właściwą władzę kościelną.
§ 4. PRZYNALEŻNOŚĆ
- Do Żywego Różańca może należeć każdy ochrzczony, który tego prawa nie został pozbawiony przez prawo kościelne.
- Do Żywego Różańca przystępuje osoba przez wyrażenie swej decyzji wobec zelatora/zelatorki lub proboszcza czy moderatora parafialnego.
- Ten, kto został przyjęty do Żywego Różańca, nie może być z niego usunięty, chyba że inaczej o tym mówi prawo kanoniczne.
- Przynależność do Żywego Różańca nie wyklucza przynależności do innych stowarzyszeń i ruchów o charakterze modlitewnym, formacyjnym czy apostolskim.
§ 5. ZADANIA I OBOWIĄZKI
- Zadania i obowiązki członków Żywego Różańca:
- codzienne rozważanie jednej wyznaczonej tajemnicy różańca świętego; opuszczenie tej modlitwy nie sprowadza grzechu ciężkiego;
- udział w miesięcznym spotkaniu formacyjnym połączonym ze zmianą tajemnic;
- uczestnictwo w życiu sakramentalnym Kościoła;
- rozszerzanie czci Najświętszej Maryi Panny przykładem życia i działalnością apostolską, zwłaszcza przez krzewienie modlitwy różańcowej;
- odważne stawanie w obronie wiary;
- udział w pogrzebie członka Żywego Różańca należącego do tej samej róży (koła);
- kapłani należący do Stowarzyszenia ofiarowują raz w roku Ofiarę Mszy świętej w intencji Żywego Różańca;
- osoby zakonne ofiarowują w tej samej intencji jedną Komunię świętą w roku.
- Zadania i obowiązki zelatora/zelatorki:
- troszczy się o prawdziwego ducha modlitwy we wspólnocie;
- czuwa nad pełnym składem osobowym róży (koła) oraz koordynuje comiesięczną wymianę tajemnic;
- zachęca członków do gorliwej działalności apostolskiej, zwłaszcza wśród chorych i ubogich;
- utrzymuje stałą łączność między kapłanem odpowiedzialnym za Żywy Różaniec a różą (kołem) i między różami (kołami);
- odwiedza chorych członków róży (koła);
- zbiera składki na Mszę świętą, dzieła charytatywne, misje i inne cele.
- Zadania i obowiązki moderatora parafialnego:
- przyjmuje do Żywego Różańca i prowadzi Parafialną Księgę Żywego Różańca;
- dba o formację członków Żywego Różańca;
- prowadzi miesięczne nabożeństwa i podaje intencje na dany miesiąc;
- zapowiada odpusty różańcowe;
- współpracuje z moderatorem diecezjalnym;
- tam, gdzie istnieje Parafialna Rada Żywego Różańca, koordynuje jej pracę, dbając o współpracę wszystkich zelatorów.
- Zadania i obowiązki moderatora diecezjalnego
- jest odpowiedzialny za Żywy Różaniec w diecezji;
- organizuje spotkania zelatorów i moderatorów w diecezji;
- raz w roku organizuje ogólnodiecezjalne spotkanie członków Żywego Różańca;
- dba o formację teologiczną i duchową wszystkich członków Żywego Różańca;
- na mocy swej nominacji jest członkiem Konferencji Moderatorów Diecezjalnych Żywego Różańca i uczestniczy w jej spotkaniach;
- do wypełnienia swoich zadań może powołać Diecezjalną Radę Żywego Różańca, którą zatwierdza Biskup Diecezjalny;
- czuwa nad realizacją zadań statutowych Żywego Różańca w diecezji;
- współpracuje z Diecezjalnym Dyrektorem Papieskich Dzieł Misyjnych.
- Zadania i obowiązki Konferencji Moderatorów Diecezjalnych:
- stanowi forum dzielenia się doświadczeniem w zakresie krzewienia modlitwy różańcowej;
- koordynuje działania Żywego Różańca na terenie całej Polski;
- wybiera w głosowaniu zwyczajnym spośród swoich członków trzech kandydatów do funkcji Krajowego Moderatora i przedstawia ich Konferencji Episkopatu Polski;
- współpracuje z innymi ruchami różańcowymi.
- Zadania i obowiązki Zarządu Stowarzyszenia Żywego Różańca:
- przygotowuje program i materiały formacyjne dla Żywego Różańca;
- przygotowuje ogólnopolskie spotkania i rekolekcje dla członków Żywego Różańca;
- służy radą i pomocą w rozstrzyganiu spornych kwestii odnoszących się do zachowywania statutu na szczeblu diecezjalnym;
- kadencja Zarządu trwa 3 lata. Moderatorzy diecezjalni mogą być wybierani do Zarządu kolejno przez dwie kadencje.
- Zadania i obowiązki Krajowego Moderatora Żywego Różańca:
- zwołuje spotkania Zarządu Stowarzyszenia i Konferencji Moderatorów Diecezjalnych i im przewodniczy;
- reprezentuje Żywy Różaniec przed Konferencją Episkopatu Polski i raz w roku przedstawia jej sprawozdanie z działalności Żywego Różańca;
- współpracuje z Dyrektorem Papieskich Dzieł Misyjnych w Polsce i redakcją miesięcznika „Różaniec”;
- kadencja Moderatora Krajowego trwa 3 lata; może pełnić tę funkcję przez dwie kolejne kadencje.
§ 6. PRZYWILEJE CZŁONKÓW ŻYWEGO RÓŻAŃCA
- Każdy z członków Żywego Różańca, na podstawie przywileju udzielonego przez Stolicę Apostolską (Dekret Penitencjarii Apostolskiej z dnia 25.10.1967), może zyskać odpust zupełny pod zwykłymi warunkami w dniu:
- przyjęcia do Stowarzyszenia Żywego Różańca;
- uroczystości Narodzenia Pańskiego;
- uroczystości Zmartwychwstania Pańskiego;
- uroczystości Zwiastowania Pańskiego;
- uroczystości Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny;
- wspomnienia Najświętszej Maryi Panny Różańcowej;
- uroczystości Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny;
- święta Ofiarowania Pańskiego.
- Uczestniczy w dobrach duchowych Zakonu Kaznodziejskiego.
- Uczestniczy w obietnicach Najświętszej Maryi Panny dotyczących tych, którzy odmawiają różaniec.
- Wszyscy członkowie Żywego Różańca są otoczeni modlitwą pozostałych członków Żywego Różańca, tak za życia, jak i po śmierci. Statut został zatwierdzony podczas 358. Zebrania Plenarnego Konferencji Episkopatu Polski, które odbyło się we Wrocławiu, w dniach 21-23 czerwca 2012 r